Sáp nhập Hải Phòng – Hải Dương, tỉnh Hải Dương sẽ lên thành phố và có biển, Hải Phòng được sở hữu đặc sản tiến vua

Tại Nghị quyết số 60-NQ/TW Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII ngày 12/4/2025, Ban Chấp hành Trung ương Đảng dự kiến các địa phương không sáp nhập và sáp nhập.

Trong đó, hợp nhất tỉnh Hải Dương và thành phố Hải Phòng, lấy tên là thành phố Hải Phòng, trung tâm chính trị – hành chính đặt tại thành phố Hải Phòng hiện nay.

Như vậy, khi sáp nhập, toàn bộ tỉnh Hải Dương sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương và có biển, trong khi TP.Hải Phòng sẽ được sở hữu thêm những đặc sản nổi tiếng.

Hải Phòng – vùng đất của những trận đánh vang dội

Theo Cổng cơ sở dữ liệu thông tin kinh tế – xã hội TP.Hải Phòng, Hải Phòng là vùng đất cổ đã nổi tiếng trong lịch sử khi nữ tướng Lê Chân khai phá lập nên trang An Biên ở đây, và được gắn với các cái tên Hải tần phòng thủ.

Thời kỳ độc lập tự chủ của các triều đại phong kiến Việt Nam, vùng đất Hải Phòng nổi tiếng với các chiến thắng trên sông Bạch Đằng: trận Bạch Đằng, 938 của Ngô Quyền, trận Bạch Đằng, 981 của Lê Hoàn, trận Bạch Đằng, 1288 của Trần Hưng Đạo. Đến triều đại nhà Hậu Lê (giai đoạn Lê sơ), vùng này nằm trong xứ Hải Dương (là miền cực đông duyên hải của xứ này)

Tới nhà Mạc vì đây, là quê hương của nhà Mạc nên vùng này được chú ý xây dựng thành kinh đô thứ hai gọi là Dương Kinh.Sau đó, từ nhà Lê trung hưng đến nhà Nguyễn vùng này đều thuộc trấn Hải Dương và sau này là tỉnh Hải Dương (1831). Năm 1870 – 1873, Bùi Viện, được sự tiến cử với vua Tự Đức của Doanh điền sứ Doãn Khuê, đã thực hiện việc xây dựng một bến cảng bên cửa sông Cấm mang tên Ninh Hải và một căn cứ phòng ngự bờ biển ở liền kế bên,gọi là nha Hải phòng sứ.

Khi Pháp đánh chiến Bắc Kỳ lần thứ nhất năm 1873-1874, nhà Nguyễn phải ký hòa ước Giáp Tuất, trong đó quy định nhà Nguyễn phải mở cửa thông thương các cảng Ninh Hải (Hải Phòng) thuộc tỉnh Hải Dương và Thị Nại tỉnh Bình Định, để đổi lấy việc Pháp rút quân khỏi Bắc Kỳ. Sau đó tại cảng Ninh Hải này, nhà Nguyễn và Pháp lập nên một cơ quan thuế vụ chung, quản lý việc thương mại ở vùng cảng này gọi là Hải Dương thương chính quan phòng.

Như vậy, nguồn gốc địa danh Hải Phòng có thể là từ tên gọi rút ngắn trong cụm từ Hải tần phòng thủ, của nữ tướng Lê Chân đầu thế kỷ 1; cũng có thể là tên gọi rút ngắn từ tên gọi của một cơ quan đời Tự Đức trên đất Hải Dương: Hải Dương thương chính quan phòng.

Tên Hải Phòng cũng có thể bắt nguồn từ ty sở nha Hải Phòng sứ hoặc đồn Hải Phòng do Bùi Viện lập từ năm 1870 đời Tự Đức, với căn cứ như sau: “Bến cảng trên sông Cấm trước khi gọi là Hải Phòng đã được gọi là Ninh Hải, địa danh Ninh Hải được dùng chính thức trong giấy tờ, sử sách của ta từ trước khi có tên Hải Phòng cho đến khi bị tên Hải Phòng loại hẳn”.

Năm 1887, người Pháp cho thành lập tỉnh Hải Phòng tách vùng lân cận cảng Ninh Hải ra từ tỉnh Hải Dương.

Đến năm 1888, có tên thành phố Hải Phòng, lại lập thành tỉnh Kiến An và thành phố Hải Phòng từ tỉnh Hải Phòng. Đến năm 1962 thì tỉnh Kiến An được nhập về thành phố Hải Phòng.

TP.Hải Phòng là một trong 5 tỉnh, thành phố có quy mô lớn nhất cả nước. Năm 2024, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của TP. Hải Phòng ước đạt 11,01%, xếp thứ 3 cả nước. Đây là năm thứ 10 liên tiếp, Hải Phòng duy trì tăng trưởng ở mức 02 con số.

Sản xuất công nghiệp tiếp tục đóng góp quan trọng trong GRDP của Thành phố. Ngành công nghiệp cho thấy xu hướng phục hồi rõ nét và phát triển trong thời gian tới. Giá trị tăng thêm toàn ngành công nghiệp năm 2024 tăng 14,02% so với năm trước, đóng góp 7,1 điểm phần trăm vào mức tăng trưởng chung. Trong sản xuất công nghiệp, ngành công nghiệp chế biến chế tạo phát huy vai trò là trụ đỡ (trên 90% giá trị tăng thêm), quyết định chủ yếu đến tốc độ tăng trưởng toàn ngành công nghiệp của Thành phố.

Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố năm 2024 ước đạt 118.255,3 tỷ đồng, bằng 120,86% dự toán Trung ương giao, bằng 110,77% so với dự toán HĐND thành phố giao. Tổng nguồn vốn huy động trên địa bàn ước thực hiện đến 31/12/2024 đạt 361.583 tỷ đồng, tăng 9,65% so với năm trước.

Hải Dương, vùng đất của đặc sản

Theo thông tin từ Cổng Thông tin điện tử tỉnh Hải Dương, Hải Dương là vùng đất được hình thành trong thời đồ đá. Cùng với những biến thiên, thăng trầm của lịch sử, vùng đất này cũng có những thay đổi về tên gọi, địa giới hành chính.

Tỉnh Hải Dương chính thức được thành lập năm 1831, khi đó còn có tên gọi là tỉnh Ðông, bao gồm 3 phủ. Phủ Thượng Hồng có các huyện: Ðường Hào, Dương Yên, Cẩm Giàng, Thanh Miện, Tứ Kỳ, Vĩnh Bảo.

Phủ Nam Sách có các huyện: Nam Sách, Chí Linh, Thanh Hà, Tiên Lãng. Phủ Kinh Môn có các huyện: Giáp Sơn, Ðông Triều, Thuỷ Ðường, An Lão, Nghi Dương, Kim Thành, An Dương.

Thời phong kiến (trước năm 1887), Hải Dương là một miền đất rộng lớn, phía tây đến Bần Yên Nhân, Đạo Khê – bên cầu Lực Điền (thuộc Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên), phía Đông kéo đến vùng biển An Dương (nay thuộc TP.Hải Phòng), phía bắc từ Trạm Điền xuống núi Tam Ban, Yên Tử (nay thuộc tỉnh Quảng Ninh), phía nam đến Tứ Kỳ, Vĩnh Bảo.

Năm 1887, huyện An Dương, An Lão và một phần đất của huyện Thuỷ Ðường được tách ra, thành lập tỉnh Hải Phòng.

Năm 1889, cắt toàn bộ huyện Thuỷ Ðường và năm 1893 cắt tiếp huyện Tiên Lãng cùng một phần đất huyện Kim Thành, Kinh Môn về Hải Phòng.

Như vậy, trong lịch sử, đất Hải Dương từng kéo dài tới biển, sau đó mới tách một số vùng, lập thành tỉnh Hải Phòng (nay là TP.Hải Phòng).

Tháng 3/1968, theo Nghị quyết số 504/NQ-TVQH của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, tỉnh Hải Dương hợp nhất với tỉnh Hưng Yên thành tỉnh Hải Hưng.

Toàn tỉnh lúc này có 20 huyện và 2 thị xã, tỉnh lỵ là thị xã Hải Dương. Đến tháng 1/1997, tỉnh Hải Hưng tách ra thành 2 tỉnh Hải Dương và Hưng Yên.

Hải Dương là vùng đất của những đặc sản mà chỉ cần nhắc đến tên, du khách đã gợi lên nhiều cảm xúc.

Bánh đậu xanh là một thức quà đặc sản Hải Dương mà du khách có thể lựa chọn để dành tặng người thân, bạn bè. Bánh được làm từ những hạt đậu xanh tươi xay nhuyễn cùng đường, dầu thực vật, sau đó cắt thành những miếng vuông nhỏ và gói trong giấy bạc.

Vải thiều Thanh Hà nổi tiếng nhờ hương thơm đặc trưng cùng vị ngọt dịu, thanh mát. Bánh gai Ninh Giang, bánh đa gấc Kẻ Sặt, rươi Tứ Kỳ,… là những món ăn dân dã nhưng đã ăn một lần là nhớ mãi.

Những tuyến đường kết nối Hải Phòng – Hải Dương

Có thể thấy, khoảng cách từ trung tâm tỉnh Hải Dương đến trung tâm TP.Hải Phòng trong khoảng 50 – 60km với nhiều tuyến giao thông kết nối vô cùng rộng mở.

Tuyến thứ nhất, có thể qua Quốc lộ 5B/ĐCT04 với khoảng cách 68,3km; tuyến 2 qua Quốc lộ 5 khoảng 51,6km và tuyến 5, qua Quốc lộ 5B/DDCT04 và ĐT 391 khoảng 66,8km.

Khi Hải Phòng – Hải Dương sáp nhập, tỉnh Hải Dương sẽ trở thành thành phố và có biển; còn TP.Hải Phòng có thêm nhiều sản phẩm nông nghiệp độc đáo, bổ sung cho bức tranh kinh tế đa dạng của thành phố.