Nước lòng hồ Hòa Bình giảm sâu, cảng du lịch thành bãi đất

Những ngày đầu tháng 6.2025, phóng viên Báo Lao Động có mặt tại khu vực cảng Bích Hạ (xóm Mới, xã Thung Nai, huyện Cao Phong, Hòa Bình) – nơi từng là đầu mối nhộn nhịp tàu thuyền đưa khách tham quan đảo Dừa, chùa Thác Bờ – nay chìm trong cảnh vắng lặng lạ thường.

Hàng chục tàu du lịch nằm ken đặc sát mép bờ, nhiều chiếc mắc cạn hoàn toàn trên nền bùn đá. Những lối lên xuống tàu từng tấp nập nay chỉ còn là những bãi đất nứt nẻ, trơ khô dưới nắng. Mực nước lòng hồ rút sâu, để lộ từng mảng đá đen sẫm bám rêu, làm thay đổi toàn bộ diện mạo nơi đây.

Các trạm bè, cầu tàu nổi buộc phải tháo dỡ tạm thời. Một số tàu cố gắng neo đậu xa bờ, nhưng việc tiếp cận vô cùng khó khăn do bãi bồi mở rộng và dòng nước yếu.

Ông Bùi Văn Tùng (xóm Mới, xã Thung Nai) – người dân sống gần cảng – cho biết: “Tôi sống ở đây gần 20 năm rồi. Hồ cũng từng cạn, nhưng chưa khi nào như lần này. Nước rút sâu hơn 40 mét, đáy hồ trơ ra từng mảng, tàu bè không còn đường ra. Chưa bao giờ thấy nước xuống thấp đến thế”.

Bà Bùi Thị Xuân – chủ tàu du lịch tại cảng Bích Hạ – cũng cho hay: “Mọi năm tầm này nước còn mấp mé bến, tàu chạy bình thường. Năm nay cạn trơ đáy, tàu lớn không thể cập bến, tàu nhỏ phải vòng đường khác, xa gấp đôi. Chi phí nhiên liệu tăng mà khách thì không có. Nhiều người lái tàu đành nghỉ việc hoặc tìm việc khác để trụ lại”.

Không chỉ đội tàu thuyền gặp khó, các dịch vụ phụ trợ như ăn uống, lưu trú cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bà Hà Thị Luyến – chủ một quán ăn nhỏ ven cảng – chia sẻ: “Mọi năm mùa này khách đông, tàu ra vào tấp nập. Năm nay gần như trắng khách cả tháng, quán phải đóng cửa, chỉ còn biết cầm cự qua ngày”.

Cùng lúc đó, tình trạng lòng hồ cạn sâu đang khiến hàng chục hộ dân nuôi cá lồng ở xã Thung Nai rơi vào thế khó. Mực nước hạ thấp buộc người dân phải di chuyển các lồng cá ra xa bờ – làm tăng nguy cơ trôi lồng, đứt dây. Nước đục, dòng chảy yếu khiến cá phát triển chậm, dễ nhiễm bệnh.

“Mọi chi phí đều tăng – từ thức ăn, chăm sóc đến thuê thuyền kéo lồng. Trong khi đó, đầu ra thì tắc vì tàu chở cá không thể vào bờ như trước”, anh Quách Văn Dũng – người nuôi cá tại xã Thung Nai – chia sẻ.

Nhiều hộ chăn nuôi đang đối mặt nguy cơ thua lỗ nặng nếu mực nước không sớm được cải thiện. Một số hộ đã phải tháo bớt lồng, bán cá non để hạn chế thiệt hại.

Trao đổi với phóng viên, ông Bùi Văn Kỳ – Chủ tịch UBND xã Hiền Lương, huyện Đà Bắc cho biết: Mực nước lòng hồ hiện đã giảm hơn 40 mét so với thời điểm thủy điện xả lũ. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sản xuất của người dân.

Chính quyền địa phương đã khuyến cáo người dân chủ động thích nghi, sử dụng nguồn nước hợp lý, đồng thời đẩy mạnh các hoạt động kinh tế phụ trợ như trồng rau trên các vùng đất mới lộ và khai thác hợp lý các nguồn tài nguyên sẵn có.

Theo ông Kỳ, khi mực nước hồ xuống thấp việc đi lại bằng đường thủy vốn là phương tiện chính của nhiều hộ dân ven lòng hồ cũng gặp khó khăn, thậm chí có khu vực đã bị chia cắt. Một số bãi nuôi cá cũng bị cạn, khiến sản lượng khai thác giảm mạnh.