Một dòng sông dài 390km có 5 cây cầu bắc qua, là huyết mạch giao thông thủy và những huyền thoại chưa kể

Sông Lam – Dòng chảy lịch sử và văn hóa

Theo Cổng thông tin UBND tỉnh Nghệ An, sông Lam có chiều dài 390km, bắt nguồn từ cao nguyên Xiengkhuang (Lào), chảy qua tỉnh Nghệ An trước khi hợp lưu với sông La tại Hà Tĩnh rồi đổ ra biển Đông tại cửa Hội. Con sông này từ lâu đã là huyết mạch giao thông thủy, cung cấp nguồn nước và phù sa cho vùng đất Xứ Nghệ trù phú. Trong lịch sử, nơi đây từng là tuyến đường vận chuyển quan trọng, kết nối các vùng miền và góp phần vào sự phát triển thịnh vượng của khu vực.

Sông Lam không chỉ mang ý nghĩa về mặt tự nhiên mà còn chứa đựng giá trị văn hóa sâu sắc. Người dân Nghệ An – Hà Tĩnh từ lâu đã gắn bó với dòng sông này qua những làn điệu dân ca ví, giặm mượt mà, phản ánh đời sống lao động và tình cảm chân thành của người Xứ Nghệ. Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, chính dòng sông này đã tạo nên bản sắc riêng biệt cho vùng đất Lam Hồng, nơi hội tụ những tinh hoa văn hóa dân gian, những huyền thoại và những dấu ấn lịch sử quan trọng.

Dưới triều đại phong kiến, sông Lam còn đóng vai trò quan trọng trong việc giao thương, vận chuyển hàng hóa và binh lính. Nhiều trận đánh lớn trong lịch sử đã diễn ra tại khu vực này, biến dòng sông thành nhân chứng của những cuộc chiến chống giặc ngoại xâm. Ngày nay, sông Lam không chỉ là nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá mà còn là điểm đến du lịch hấp dẫn với những cảnh quan thơ mộng, mang lại cảm hứng cho bao thế hệ nghệ sĩ, nhà thơ.

Để nối liền hai bờ sông Lam, 5 cây cầu đã được xây dựng, không chỉ phục vụ giao thông mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế, xã hội và du lịch.

Những cây cầu bắc qua sông Lam

Cầu Bến Thủy I – Nhịp cầu lịch sử

Cầu Bến Thủy I là cây cầu đường bộ đầu tiên vượt sông Lam, được khởi công xây dựng từ năm 1986 và khánh thành vào ngày 19/5/1990, đúng dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cầu kết nối phường Bến Thủy, thành phố Vinh (Nghệ An) và thị trấn Xuân An, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh). Đây là công trình cầu đường bộ đầu tiên vượt sông Lam, nối 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Cầu Bến Thủy I được xây dựng theo công nghệ cũ với kết cấu dàn thép, dài 630,5m, rộng 12m, có 13 nhịp.

Cầu Bến Thủy II – Giải pháp giảm tải giao thông

Nhằm giảm tải cho cầu Bến Thủy I, cầu Bến Thủy II được khởi công vào ngày 14/3/2010 và chính thức thông xe vào ngày 7/9/2012. Cầu được thiết kế vĩnh cửu bằng bê tông cốt thép và bê tông dự ứng lực, với công nghệ đúc hẫng và khoan cọc nhồi, là công nghệ hiện đại nhất hiện nay. Cầu có tổng chiều dài 3.640m, trong đó cầu dẫn và cầu chính vượt sông dài 996m, đường đầu cầu hai bên dài 2.644m. Bề rộng mặt cầu 25m, bố trí 2 làn xe cơ giới, 2 làn xe thô sơ.

Cầu Cửa Hội – Cây cầu ven biển chiến lược

Cầu Cửa Hội là công trình quan trọng trên tuyến đường ven biển, nối thị xã Cửa Lò (Nghệ An) với huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh). Cầu được khởi công vào tháng 2/2019 và thông xe vào tháng 3/2021 với tổng mức đầu tư 950 tỷ đồng. Dự án có tổng chiều dài tuyến là 5,271 km; phần cầu dài 1,728 km, chiều rộng cầu nhịp chính 18,5m, cầu dẫn 16m. Cầu Cửa Hội góp phần hoàn thiện tuyến đường bộ ven biển qua tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, cải thiện hệ thống giao thông khu vực Bắc Trung Bộ, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng khu vực, kết nối với Quốc lộ 8B, Quốc lộ 1 và giảm tải giao thông trên Quốc lộ 1.

Cầu Hưng Đức – Cây cầu trên tuyến cao tốc Bắc – Nam

Cầu Hưng Đức nằm trên tuyến cao tốc Bắc – Nam đoạn Diễn Châu – Bãi Vọt, nối Nghệ An với Hà Tĩnh. Cây cầu có thiết kế rộng 17m với tổng giá trị hơn 1.200 tỷ đồng. Sau khi hoàn thiện, đây là cây cầu dài nhất trên tuyến cao tốc Bắc – Nam đoạn Diễn Châu – Bãi Vọt.

Cầu Yên Xuân – Xóa bỏ “ốc đảo” trong mùa mưa lũ

Cầu Yên Xuân là một trong năm cây cầu bắc qua sông Lam, nối liền hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Đây là cây cầu có chiều dài 3,6km, trong đó phần cầu gần 1,9km và đường dẫn hai đầu khoảng 1,4km, bề rộng 9m. Dự án có vốn đầu tư 730 tỷ đồng, khánh thành năm 2016. Sau khi hoàn thành, cầu đã giải quyết nhu cầu đi lại cho hơn chục xã ở hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh – vốn được ví như “ốc đảo” mỗi khi mưa lũ.

Những cây cầu bắc qua sông Lam: Động lực phát triển của Xứ Nghệ

Sông Lam từ lâu đã là ranh giới tự nhiên chia cắt Nghệ An và Hà Tĩnh, nhưng cũng chính dòng sông này là cầu nối văn hóa, lịch sử của hai vùng đất. Việc xây dựng các cây cầu bắc qua sông không chỉ mang ý nghĩa kết nối giao thông mà còn tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế, xã hội và du lịch của Xứ Nghệ.

Trước đây, việc di chuyển giữa hai tỉnh phụ thuộc chủ yếu vào các bến đò, gây nhiều khó khăn cho người dân, đặc biệt trong mùa mưa lũ. Tuy nhiên, với sự ra đời của những cây cầu như Bến Thủy I, Bến Thủy II, Cửa Hội, Hưng Đức hay Yên Xuân, khoảng cách địa lý dần được thu hẹp, tạo thuận lợi lớn cho việc đi lại. Không chỉ giúp rút ngắn thời gian di chuyển, các cây cầu này còn đảm bảo an toàn cho người dân, góp phần giảm tải cho các tuyến đường huyết mạch.

Không dừng lại ở lợi ích giao thông, các cây cầu bắc qua sông Lam còn trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế. Việc kết nối thuận tiện giữa Nghệ An và Hà Tĩnh đã tạo ra nhiều cơ hội giao thương, giúp mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa, thu hút đầu tư và hình thành các khu công nghiệp, thương mại sầm uất dọc hai bên bờ sông. Hạ tầng giao thông phát triển cũng tạo điều kiện cho người dân tiếp cận dễ dàng hơn với các dịch vụ y tế, giáo dục, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bên cạnh đó, những cây cầu mới cũng góp phần quan trọng vào sự phát triển du lịch của khu vực. Các điểm du lịch ven biển như Cửa Lò (Nghệ An) hay Xuân Thành (Hà Tĩnh) trở nên dễ tiếp cận hơn, thu hút lượng lớn du khách. Không chỉ phục vụ nhu cầu đi lại, những công trình này còn trở thành biểu tượng mới của vùng đất Xứ Nghệ, tạo điểm nhấn kiến trúc và mang giá trị thẩm mỹ cao.

Nhìn lại chặng đường phát triển, có thể thấy những cây cầu bắc qua sông Lam đã và đang mở ra nhiều cơ hội mới, góp phần đưa Nghệ An – Hà Tĩnh hội nhập mạnh mẽ hơn với cả nước. Nếu trước đây, sông Lam là rào cản tự nhiên, thì nay, những nhịp cầu vững chãi đã nối liền hai bờ, đưa Xứ Nghệ tiến xa hơn trên con đường phát triển.